Historia muzeum
Historia Muzeum im. Leokadii Marciniak w Gałkowie Dużym
Pomysł utworzenia Muzeum w Gałkowie narodził się w 2002 roku, po wielkim sukcesie wystawy pt. „Gałków na starej fotografii”, zorganizowanej w 2001 r., w gałkowskiej bibliotece. Pasjonaci, którzy spotkali się przy organizacji tej wystawy postanowili stworzyć prawdziwe muzeum w naszej wsi, aby ocalić od zapomnienia niezwykle ciekawą przeszłość Gałkowa i okolic. Trójka gałkowian: Tadeusz Stawiak, Andrzej Łuczak i Małgorzata Pakuła rozpoczęła starania, uwieńczone sukcesem, o pozyskanie lokalu w budynku Filii Bibliotecznej, będącym własnością gminy Koluszki.
Uzyskany lokal był bardzo zniszczony i wymagał gruntownego remontu.
Pieniądze na materiały potrzebne do remontu dał Urząd Miejski w Koluszkach, natomiast wszystkie roboty wykonano społecznie, pracując często wieczorami i nocami. Tu należy wspomnieć o panu Ryszardzie Malinowskim, który pomagał nam niezwykle ofiarnie. Remont zakończono w połowie maja 2003 r.
Po zakończeniu remontu przystąpiliśmy do gromadzenia eksponatów w nowo- powstającym muzeum. Dzięki ofiarności mieszkańców Gałkowa i okolicznych wsi zebraliśmy dokumenty życia społecznego, narzędzia i maszyny rolnicze, przedmioty codziennego użytku, zdjęcia ludzi i budynków wiejskich. Wszystko, co znajduje się w muzeum otrzymaliśmy w darze od gałkowian. Tych darczyńców było i jest bardzo wielu. Niektórzy podarowali nam tylko jeden przedmiot, a inni – kilka. Każdy eksponat znajduje swoje miejsce w muzeum, a ofiarodawcy często odwiedzają naszą placówkę, aby pokazać swoim bliskim, że ich dary wzbogaciły ekspozycję muzealną. To dzięki temu nasze zbiory powiększają się z roku na rok. Za wszystkie dary z serca dziękujemy, a szczególnie serdeczne podziękowania składamy panu Pawłowi Skwarce, który podarował naszej placówce niezwykle wartościowe przedmioty.
Na placu przed budynkiem, w którym znajduje się muzeum, zgromadziliśmy metalowe maszyny rolnicze służące do prac polowych przy użyciu siły pociągowej koni jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku.
Na Patronkę Muzeum wybraliśmy panią Leokadię Marciniak – osobę niezwykle zasłużoną dla naszej społeczności: nauczycielkę, bibliotekarkę, radną, autorkę monografii o Gałkowie, kierowniczkę Zespołu Ludowego i teatru dramatycznego, organizatorkę Towarzystwa Wiedzy Powszechnej i Uniwersytetu Ludowego oraz wielką miłośniczkę Gałkowa.
Uroczyste otwarcie Muzeum nastąpiło 25 września 2003 r. – w 140 rocznicę bitwy jaka rozegrała się w Gałkowie, w czasie Powstania Styczniowego. Jeszcze na godzinę przed otwarciem ludzie przynosili do muzeum eksponaty. Przecięcia wstęgi dokonał senator RP Grzegorz Matuszak.
I tak Muzeum im. Leokadii Marciniak, jedyne w powiecie łódzkim-wschodnim, rozpoczęło swoją działalność. Nikt z naszej trójki nie był muzealnikiem, mieliśmy tylko pasję, chęci i wiedzę o historii regionu, a innych rzeczy dopiero się uczyliśmy. Niestety wkrótce, z powodu choroby przestał nam pomagać Pan Tadeusz Stawiak. Zmarł w styczniu 2007 r. Natomiast w końcu lipca 2010 r. zmarł drugi z założycieli muzeum – dr Andrzej Krzysztof Łuczak. Była to wielka strata zarówno dla Gałkowa, jak i naszej placówki. W tym czasie do zespołu dołączyli Panowie: Andrzej Potański i Dominik Trojak, a potem także Piotr Pakuła, Ryszard Szymczak i Jolanta Pluta.
W ciągu 10 lat Gałkowskie muzeum odwiedziło bardzo dużo ludzi. Nie prowadzimy obliczeń, bo nie są one nam do niczego potrzebne, ale są dni, że drzwi naszej małej placówki się nie zamykają. Tradycją stało się przyprowadzanie do muzeum gości, którzy przyjechali w odwiedziny do Gałkowa. Corocznie odbywają się u nas lekcje historii zarówno dla uczniów z naszej szkoły, jak i z innych szkół gminy Koluszki i powiatu łódzkiego-wschodniego. Takie lekcje są na pewno interesujące, bo można dotknąć i obejrzeć stare przedmioty, a nie tylko słuchać wykładu, tak jak odbywa się to w szkole.
Najbardziej cieszy nas to, że sporo dzieci i młodzieży przychodzi do Muzeum sama, bez nauczycieli , czy rodziców. Przychodzą bez przymusu, bo interesują się historią swojej małej ojczyzny, bo jak mówią, w tym muzeum jest inaczej, fajniej, bo można o wiele spraw zapytać, a my z chęcią odpowiemy, pokażemy, wyjaśnimy. Niektórzy młodzi Gałkowianie, odwiedzają Muzeum wielokrotnie.
Muzeum, od chwili otwarcia włączyło się aktywnie w Dni Gałkówka poprzez organizację wystaw, na których prezentowane są prace uzdolnionych mieszkańców naszej wsi. Do chwili obecnej odbyło się 13 wystaw: lamp ze szkła witrażowego, malarstwa, haftu, karykatur, militariów z I wojny światowej, rzeźb, 2 wystawy ikon i fotografii, wystawa samowarów, wystawa z okazji 100-lecia OSP Gałków i wystawa ozdób wykonanych z papieru. Wydało 6 książek o historii Gałkowa: Dzieje Gałkówka w pigułce i Gałkówek dobra biskupie A. Łuczaka, Walki w okolicach Gałkowa 23-24 listopada 1914 r. D. Trojaka, Gałkówek w poezji – praca zbiorowa, Ewangelicko-luterańska parafia w Brzezinach koło Łodzi 1829-1945 E. Kneifela i H. Richtera i 1911-2011 100-lecie OSP Gałków Duży M. Pakuły. Zorganizowało konkursy: na pieczątkę muzeum, konkurs fotograficzny Gałkówek w obiektywie i konkurs rysunkowy Moje ulubione miejsce w Gałkowie . Było tematem pracy magisterskiej, obronionej na 5, na wydziale Etnologii Uniwersytetu Łódzkiego. Wydało 3 płyty: z filmem Gałków sprzed lat, z piosenkami o Gałkowie śpiewanymi na otwarciu rozgłośni radiowej w Olsztynie, w 1959 r. – Wesoły Autobus i o cmentarzach – Miejsca pamięci i pochówku w okolicach Gałkówka.
Było też bohaterem 3 audycji Polskiego Radia Łódź ( w 2003, 2006 i 2007 r.) i 4 reportaży w TVP3 Łódź (w 2008, 2009, 2010 i 2011 r.), a także wielu artykułów w prasie lokalnej i łódzkiej (Gazeta Wyborcza, Kalejdoskop, Dziennik Łódzki, Express Ilustrowany, Rada). Muzeum gościło w swoich skromnych progach zarówno grupy zorganizowane: rajdy piesze i kolarskie PTTK, w tym jeden rajd nocny, w którym brało udział 460 osób, wycieczki szkolne z powiatu łódzkiego wschodniego i z Łodzi, jak i wielu turystów indywidualnych z Polski oraz z : Niemiec, Anglii, Francji (vice mer Verdum), Holandii, Rosji (z Kaliningradu i Krasnojarska), USA, Kanady i Australii. Muzeum zorganizowało, w sali Straży, Spotkanie po latach członków Gałkowskiego Zespołu Ludowego rozsianych po całym kraju. W roku 2007, ze swoją wystawą „Ziemia łódzka w ogniu 1914”, Muzeum znalazło się w programie Festiwalu Dialogu Czterech Kultur, a w 2008 r. zwiedzanie tej placówki zaproponowali organizatorzy festiwalu Kolory Polski -wycieczkę poprowadził Ryszard Bonisławski. Gośćmi Muzeum były także półfinalistki konkursu Miss Polonia 2008.
30 najpiękniejszych dziewcząt wywołało wielkie poruszenie zarówno wśród mieszkańców Gałkowa, jak i wśród panów prowadzących muzeum .
Nawiązało współpracę ze stowarzyszeniem Historyczno-Eksploracyjnym Grupa Łódź, co zaowocowało stworzeniem zbioru militariów z I i II Wojny Światowej i organizacją wystaw poświęconych Operacji Łódzkiej. Corocznie działacze Muzeum uczestniczą w konferencjach dotyczących Operacji Łódzkiej, nie tylko jako słuchacze, ale także jako prelegenci i eksperci. Współpraca z Polskim Towarzystwem Historycznym oddział w Tomaszowie Mazowieckim umożliwiła zaproszenie członków tego stowarzyszenia do Gałkowa, a także wielokrotne wyjazdy naszych członków na spotkania i prelekcje organizowane w Tomaszowie Maz. i Łodzi.
W 2007 r. współpracowało z Muzeum Historii Miasta Łodzi przy organizacji wystawy „Na podłódzkich letniskach”.
Muzeum zorganizowało dużą uroczystość z okazji 660-lecia lokacji wsi Gałków Duży, a także pomagało przy organizacji 190-lecia Zespołu Szkół w Gałkowie. Tu należy podkreślić bardzo owocną i ścisłą współpracę Muzeum zarówno z Gałkowską filią biblioteczną, szkołą, przedszkolem, Kołem Gospodyń Wiejskich, Zespołem Śpiewaczym „Gałkowianie, sołtysami, Gałkowską stroną internetową, jak i przede wszystkim z Ochotniczą Strażą Pożarną, która od 2006 r. sprawuje opiekę prawną nad Muzeum.
Nasza placówka zajmuje się także sprawami innymi niż typowe zadania muzeum. Na przykład:
– zorganizowaliśmy w 2006 r. spotkanie kandydatów na radnych gminnych i powiatowych z mieszkańcami wsi
-oznakowaliśmy dojazd do cmentarzy wojennych z I-wojny światowej w Gałkowie Małym i w lesie Pustułka
– sprzątamy corocznie Gałkowski cmentarz wojenny, składamy na nim kwiaty z okazji kolejnych rocznic
– w 2013 roku posprzątaliśmy zaniedbany i zapomniany cmentarz ewangelicki w Gałkówku Kolonii
– zorganizowaliśmy ognisko, dla ludzi wspierających działania muzeum, na którym zawiązano Bractwo Muzealistów.
– patronujemy współpracy strażaków z OSP Gałków i z FF Wremen
– zapewniamy bezpłatną opiekę przewodnicką na naszym terenie dla grup zorganizowanych
– przyjmujemy do naszej placówki studentów, na praktyki wakacyjne
Wszystkie te działania wykonujemy społecznie, w czasie wolnym od pracy, ale kosztem naszych bliskich, którzy na szczęście akceptują to i, jeśli tylko mogą, aktywnie nas wspierają.
Mamy także pomoc ze strony Urzędu Miejskiego w Koluszkach, który od kilku lat przekazuje nam dotację na organizację wystaw i opłacenie rachunków za prąd i ciepło.
To, czego nam brakuje obecnie to czasu, by zrealizować wszystkie nasze plany i przestrzeni do prezentacji naszych zbiorów. Mimo, że po gruntownym remoncie nasze pomieszczenia prezentują się ładnie, to są zbyt małe by odpowiednio wyeksponować to wszystko, co otrzymaliśmy od mieszkańców Gałkowa.
Obecnie w skład grupy pracującej w muzeum wchodzą: Małgorzata Pakuła, Dominik Trojak, Jolanta Pluta i Ryszard Szymczak oraz strażacy z Gałkowa, na czele z prezesem – Piotrem Pakułą.